Promieniowanie całkowite

Promieniowanie słoneczne dociera do powierzchni Ziemi bezpośrednio lub po rozproszeniu na cząsteczkach pyłów znajdujących się w atmosferze. Sumę promieniowania bezpośredniego i rozproszonego nazywamy promieniowaniem całkowitym, a jego natężenie, czyli energię w jednostce czasu, wyrażamy w W/m2, a mierzymy pyranometrem. Jego wartość zależy przede wszystkim od wysokości Słońca nad horyzontem oraz zachmurzenia. Gdy Słońce jest w zenicie, droga optyczna promieni słonecznych jest najkrótsza – warstwa powietrza, przez którą przechodzą na drodze do Ziemi, jest wtedy najkrótsza, co ogranicza także rozpraszanie promieniowania. Gdy występuje duże zachmurzenie, część promieniowania dociera do Ziemi po rozproszeniu na chmurach, jednak duża część jest przez nie odbijana i ucieka w przestrzeń kosmiczną.

Ważną informacją, szczególnie z punktu widzenia biometeorologii, jest usłonecznienie. Jest to czas, w którym bezpośrednie promieniowanie słoneczne dociera do powierzchni Ziemi w ciągu dnia. Wielkość ta jest zależna od długości dnia, a zatem pory roku (usłonecznienie potencjalne), oraz zachmurzenia (usłonecznienie rzeczywiste). Mierzymy je heliografem.

Oprac. K. Wałaszek